तल्लाे इन्द्रावतीकाे लाइसेन्स पाएपछि नेशनल हाइड्राेपावरले कति देला लाभांश ?

लगानी खबर, काठमाडौं - नेशनल हाइड्रोपावर कम्पनी लिमिटेड (एनएचपीसी) ले तल्लो इन्द्रावती जलविद्युत आयोजनाकाे लाईसेन्स पाउने भएपछि सेयर बजारमा त्यसकाे असर देखिएकाे छ ।

नेप्सेकाे मंगलबार प्रि ओपन सेसनमै कम्पनीकाे मूल्य ४ प्रतिशतभन्दा बढीले बढेर ३४८ रूपैयाँ पुगेकाे थियाे । बजार खुलेकाे केही बेरमै कम्पनीकाे सेयर मूल्य प्रतिकित्ता ३६५ रूपैयाँ पुगेर सर्किट लागेकाे थियाे । त्यसपछि बिक्री चाप बढेर मूल्य केही घटेकाे अवस्था छ । 

कम्पनी संचालनकाे दुइ दशककाे इितहासमा लाभांश दिने अबस्थामा पुगेकाे छ । यस बर्ष कम्पनीले कति लाभांश बाँड्ला ? सबैकाे चासाे छ । कम्पनीकाे तेस्राे त्रैमासिक प्रतिवेदन अनुसार कम्पनीकाे जगेडा काेष ३३ कराेड २९ लाख रूपैयाँ ऋणात्मक छ । सम्भावित नाेक्सानीमा ब्यवस्था गरिएकाे प्राेभिजन ६५ कराेड रूपैयाँ छ । कम्पनीले लाइसेन्स पाएपछि कम्पनीले गरेकाे ६५ कराेड प्राेभिजन राइटब्याक हुनेछ । 

कम्पनीले कुनै ऋण तिर्न बाँकी छैन । यस्ताे  अवस्थामा कम्पनीकाे आम्दानी र राइट ब्याकपछि नेशनल हाइड्राेकाे प्रतिसेयर आम्दानी करिव ५३ रूपैयाँ हुनेछ । कम्पनीले प्रतिशेयर आम्दानीकाे ५० प्रतिशतसम्म बाेनस बाँड्न सक्छ । कम्पनीलाइ उसकाे आयाेजना निर्माण गर्न रकम चाहिने भएकाले उसले बाेनस सेयर दिएर पूँजी बृद्धि गर्ने छ । यस आधारमा कम्पनीले  २६  देखि ३० प्रतिशतसम्म बाेनस सेयर दिन सक्ने एक चार्टर्ड एकाउन्टेन्ट दावी गर्छन् । कम्पनीले भर्खरै लाइसेन्स पाएकाे अबस्थामा लगानीका लागि रकम जुटाउन १ बराबर १ अनुपातमा हकप्रद (राइट) सेयर समेत  जारी गर्न सक्ने छ ।  

विद्युत विकास विभागले मागेकाे आर्थिक प्रस्तावमा नेसनल हाइड्रोपावरले सबैभन्दा बढी रकम कबाेल गरेकाले नेशनल हाइड्राेले साेमबार आसयपत्र (लेटर अफ इन्टेन्ट) पाएकाे थियाे ।  

नेशनल हाइड्राेले ४.५ मेगावाट क्षमताको तल्लो इन्द्रावती आयोजनाको अनुमतिपत्र (लाईसेन्स) लिएर आयाेजना बनाइरहेका बेला काम बीचमै रोकिएको थियो। काम बन्द भएपछि विद्युत विकास विभागले आयाेजनाकाे लाईसेन्स खारेज गरेकाे थियाे। लाईसेन्स खारेज भएपछि कम्पनीले करिव ६० करोड रूपैयाँ प्रोभिजनिङ गर्नु परेको हो। 

लाईसेन्स पाएसँगै कम्पनीकाे ६० कराेड फिर्ता हुनेछ । त्यसपछि  कम्पनी सबल बन्ने छ । कम्पनीले अहिलेसम्म लाभांश वितरणा गरेकाे छैन । अब लगानीकर्तालाई लाभांश बाँड्न सक्ने अबस्थामा कम्पनी पुग्ने छ । कम्पनीले लाईसेन्स पाएपछि आयाेजना िनर्माण गर्न हकप्रद निस्कासन गर्न सक्ने छ । 

नेशनल हाइड्रोले ३१ मेगावाटको इखुवा खोला पनि निर्माण गर्दैछ। इखुवा खोलामा माछापुच्छ्रे बैंकको लिडमा माछापुच्छ्रेले ७० करोड, नेपाल एसबीआइ बैंकले ५० करोड र ज्योति विकास बैंकले ४८ करोड रुपैयाँ ऋण दिने सम्झौता भइसकेको छ। परियोजनाको लागत २ अर्ब २० करोड रुपैयाँ अनुमान गरिएको छ। इखुवा खोलामा नेशनल हाइड्राेकाे ६७ प्रतिशत लगानी छ। 

कम्पनीले आयाेजना बनाउन लिएकाे सबै ऋण भुक्तानी भइसकेको छ। लाईसेन्स पाएपछि प्रोभिजन भएकाे रकम फिर्ता भएपछि वासलात धनात्मक बन्ने छ । नेशनल हाइड्राेका अध्यक्षा कुमार पाण्डेले लाभांश बाँड्ने हैसियतमा कम्पनी पुगेकाे बताए । 

नेशनल हाइड्राेका लगानीकर्ताले आयाेजना निर्माण भएको २० वर्षपछि पहिलाेे पटक लाभांश पाउने छन्। नेशनल हाइड्राेकाे सेयरमा पछिल्लाे समय निकै आकर्ण देखिएकाे छ । पछिल्लाे ५२ हप्तामा ४९ रूपैयाँसम्म झरेकाे नेशनलकाे सेयर साेमबार ३३२ रूपैयाँमा बन्द भएकाे छ । नेशनलले लाईसेन्स पाउने आशमा केही दिन यता यस कम्पनीकाे काराेबार उच्च भएकाे छ । साताकाे पहिलाे  सेयर काराेबार दिन नेशनल हाइड्राे काराेबार रकमकाे आधारमा पहिलाे नम्बरमा थियाे । साेमबार पनि टप १० भित्र परेकाे छ ।

कम्पनीकाे प्राेभिजन गरिएकाे रकम राइट ब्याक हुनासाथ कम्पनीकाे बासलात धनात्मक हुने छ । सँगै कम्पनीकाे प्रतिसेयर आम्दानी पनि ५२ रूपैयाँ हुने छ । ३३२ रूपैयाँ प्रतिकित्ता सेयर मूल्य भएकाे कम्पनीकाे प्रतिसेयर आम्दानी ५२ रूपैयाँ निकै उच्च हाे । यसले कम्पनीकाे सेयर मूल्यमा धेरै प्रभाव पर्न सक्छ । 

लामाे समय विवादकाे भुमरीमा फसेकाे नेशनल हाइड्राे सवल नेतृत्व पाएपछि लगानीकर्ताकाे राेजाइमा पर्ने कम्पनी बन्न पुगेकाे छ ।